Ustalenie i zaprzeczenie ojcostwa w świetle prawa

Ojcostwo to piękne doświadczenie rodzicielstwa i miłości do dziecka, wiąże się jednak z licznymi obowiązkami wobec potomka m.in. sprawowania nad nim opieki i finansowego przyczyniania się do zapewnienia mu bytu. Dlatego ustalenie i zaprzeczenie ojcostwa jest niezwykle istotną sprawą, nie tylko osobistą. Świadomość tego jak polskie prawo reguluje te kwestie pozwala zapobiec długoletnim sporom sądowym i tragediom osobistym związanym z niepewnością co do pochodzenia dziecka. Poniżej prezentujemy, co warto wiedzieć na temat ustalenia i zaprzeczenia ojcostwa.

Domniemanie ojcostwa w małżeństwie

W sytuacji, gdy dziecko urodzi się w czasie trwania małżeństwa lub w ciągu 300 dni od jego ustania lub unieważnienia, istnieje domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki (art. 62 §1 k.r.i.o.). Ma ono na celu ochronę interesu dziecka oraz zapewnienie mu stabilizacji prawnej i emocjonalnej. W praktyce oznacza, że mąż matki automatycznie zostaje wpisany jako ojciec dziecka w akcie urodzenia, nie musi wyrażać na to osobnej zgody ani uznawać potomka.

Jednak, jeśli mąż kobiety wie, że nie jest ojcem jej dziecka lub ma co do tego wątpliwości konieczne będzie zaprzeczenie ojcostwa w postępowaniu sądowym. Nie ma innej możliwości obalenia domniemania ojcostwa, w szczególności nie może do tego dojść poprzez złożenie oświadczenia lub brak podejmowania działań prawnych.

Uznanie ojcostwa w przypadku związku nieformalnego

W sytuacji, gdy dziecko urodzi się w związku nieformalnym nie istnieje domniemanie, że pochodzi od partnera matki. Ojciec musi złożyć stosowne oświadczenie przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego uznając dziecko za swoje. Nie jest wówczas konieczne przeprowadzenie badań genetycznych w celu stwierdzenia pochodzenia dziecka.

Natomiast gdy ojciec nie chce uznać dziecka, konieczne będzie przeprowadzenie sądowego postępowania mającego na celu ustalenie ojcostwa, a co za tym idzie przeprowadzenie testów DNA.

Możliwość zaprzeczenia ojcostwa

O zaprzeczenie ojcostwa może wystąpić nie tylko ojciec dziecka, ale również jego matka, samo dziecko, a nawet prokurator. Co ważne, nie jest dopuszczalne zaprzeczenie ojcostwa w trakcie ciąży, a więc mąż kobiety, który nie jest ojcem jej dziecka musi wstrzymać się z działaniami do momentu, gdy dziecko przyjdzie na świat. Możliwe jest  natomiast zaprzeczenie ojcostwa również po śmierci dziecka. Konieczne będzie zebranie dowodów i wykonanie badań genetycznych.

Ograniczenia czasowe

  • Ojciec i matka dziecka mogą wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedzieli się, ze dziecko nie pochodzi od mężczyzny, jednak nie później niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
  • Samo dziecko może wytoczyć powództwo dopiero po osiągnięciu pełnoletności, również przez rok od dnia kiedy dowiedziało się, że nie pochodzi od męża swojej matki ( w sytuacji gdy okoliczność ta wyszła na jaw przed osiągnięciem przez nie pełnoletności, termin ten biegnie od momentu, w którym dziecko osiągnęło pełnoletność).
  • Ograniczenia czasowe nie dotyczą prokuratora, który może wystąpić o zaprzeczenie ojcostwa w każdym czasie, dlatego w przypadku przekroczenia terminów można sporządzić wniosek do prokuratury, by to prokurator wystąpił o zaprzeczenie ojcostwa.

Zaprzeczenie ojcostwa a ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa

Zaprzeczenie ojcostwa dotyczy sytuacji, w których znalazło zastosowanie domniemanie ojcostwa tj. w wypadku gdy dziecko urodziło się w trakcie trwania małżeństwa lub do 300 dni po jego ustaniu. Natomiast w sytuacji, gdy ojciec uznał dziecko pochodzące ze związku nieformalnego, właściwym krokiem będzie wystąpienie o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa.

Zaprzeczenie ojcostwa a alimenty

Prawomocny wyrok zaprzeczający ojcostwo powoduje, że ustają obowiązki alimentacyjne mężczyzny wobec dziecka, jednak zapłacone dotychczas alimenty nie podlegają zwrotowi.

Kwestie ustalania i zaprzeczania ojcostwa są delikatnymi sprawami, które wymagają starannej analizy i precyzyjnego zebrania dowodów. W naszej kancelarii jesteśmy gotowi służyć pomocą w zakresie procedur związanych z ojcostwem, a także postępowaniami rozwodowymi i alimentami. Sprawy te często występują razem, dlatego ważne jest kompleksowe podejście do tematu i indywidualne dobranie właściwego sposobu działania – zapraszamy do kontaktu!

Potrzebujesz pomocy z zakresu prawa rodzinnego? Jestem tu by ci pomóc.

Kancelaria adwokacka
Adwokat Robert Tomczyk

Kraków:
Osiedle centrum c 10/49
+48 664 288 981
+48 12 419 59 45 (piątki w godzinach 9-17)

Bochnia:
ul. Kościuszki 3/13
+48 664 288 981
+48 14 611 68 19

Kiedy przestać płacić alimenty na dziecko?

Obowiązek opieki i zapewnienia dziecku bytu obciąża rodziców nie tylko wówczas gdy został on orzeczony przez sąd po rozwodzie, ale także gdy nadal mieszkają oni wspólnie i tworzą rodzinę. Jednak w momencie, gdy wysokość alimentów została ustalona przez Sąd proces ten przybiera o wiele bardziej sformalizowaną postać. Poniżej postaramy się odpowiedzieć na pytanie, co zrobić by móc zgodnie z prawem przestać płacić alimenty?

Czy trzeba iść do sądu by przestać płacić alimenty?

W przypadku, gdy alimenty zostały określone w wyroku sądowym lub ugodzie zatwierdzonej przez sąd konieczne będzie wszczęcie postępowania o uchylenie alimentów. To bardzo istotne, gdyż określony w ten sposób obowiązek nie wygasa samoistnie po ukończeniu przez dziecko 18 lat, zakończeniu przez nie edukacji i samodzielnym utrzymywaniu się. Obowiązek ten nie może zostać zniesiony na mocy umowy ( nawet, gdy samo dziecko zgadza się na to, aby rodzic przestał płacić alimenty).

Dlatego warto – zwłaszcza w sytuacji gdy dziecko nie potrzebuje już wsparcia finansowego ze strony rodzica – jak najszybciej wystąpić do sądu o uchylenie alimentów. W przeciwnym razie, może dojść do sytuacji, w której rodzic będzie dłużnikiem alimentacyjnym wobec dzieci, które od dawna mają już własne rodziny

Alimenty na dziecko niepełnoletnie

Do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka jest w zasadzie bezwzględny, a to ze względu na wartość, jaką w polskim prawie rodzinnym jest dobro dziecka. Niezależnie od zachowania dziecka względem rodzica, czy sytuacji finansowej samego rodzica, ma on obowiązek przyczyniać się do utrzymywania dziecka. Brak chęci utrzymywania kontaktów z rodzicem przez dziecko nie uprawnia rodzica do niepłacenia alimentów.

Jednak zakres tego obowiązku a tym samym wysokość alimentów jest jednak uzależniona od wielu czynników. Przede wszystkim można domagać się obniżenia alimentów ( więcej na ten temat: Alimenty)

Nie jest to niemożliwe – gdy dziecko posiada własny majątek, który w całości pozwala na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania wówczas rodzic może dochodzić uchylenia alimentów

Alimenty na dziecko pełnoletnie

Obowiązek alimentacyjny może obciążać rodziców także po uzyskaniu przez dziecko pełnoletności, zwłaszcza gdy kontynuuje ono naukę i nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Jednak, kiedy dziecko ukończy 18 lat dochodzenie uchylenia alimentów jest ułatwione i uzasadnia je:

  • Zdolność dziecka do samodzielnego utrzymania się: ma miejsce, gdy dziecko pracuje zarobkowo w wymiarze pozwalającym na samodzielne utrzymywanie się lub ma takie możliwości ( np. ukończyło naukę). Ma miejsce zwłaszcza w przypadkach, gdy uchylenie alimentów jest jedynie ,,formalnością” gdyż dziecko rozpoczęło już własne, samodzielne życie i często samo wyraża zgodę na uchylenie alimentów.
  • Nadmierny uszczerbek dla rodzica: sytuacja, w której rodzic popadnie w niedostatek i płacenie alimentów spowodowałoby niemożność zaspokojenia własnych potrzeb życiowych. Należy podkreślić jednak, że nie każde pogorszenie się sytuacji finansowej uzasadnia uchylenie alimentów -utrata pracy, czy zmniejszenie pensji może uzasadniać obniżenie alimentów.
  • Dziecko nie stara się samodzielnie utrzymać: przypadek gdy dziecko jest w stanie samo się utrzymać, ale z powodów nie zasługujących na usprawiedliwienie tego unika. Przykładem takiej sytuacji może być kontynuowanie nauki jedynie dla pozoru ( wielokrotne i częste zmienianie szkół i nieprzykładanie się do nauki) , lub brak kontynuacji nauki/ ukończenie szkoły z jednoczesnym unikaniem podjęcia pracy.
  • Sprzeczność z zasadami współżycia społecznego: obejmuje sytuacje, w której dziecko zachowuje się wobec rodzica w sposób karygodny – obraża rodzica, narusza jego dobra osobiste, godność, odmawia podtrzymywania więzi rodzinnych, a także przypadki, w których to samo dziecko umyślnie wywołało sytuację, która uzasadnia żądanie alimentów.

Sprawy związane z ustalaniem i uchylaniem alimentów wymagają przede wszystkim właściwego przygotowania i przeprowadzenia materiału dowodowego. Wykazanie spełnienia wymaganych prawem przesłanek wymaga znajomości nie tylko przepisów, ale i praktyki. Nasza kancelaria od lat zajmuje się sprawami rodzinnymi, w tym alimentacyjnymi – jeśli macie Państwo pytania, zapraszamy do kontaktu!

Potrzebujesz pomocy z zakresu prawa rodzinnego? Jestem tu by ci pomóc.

Kancelaria adwokacka
Adwokat Robert Tomczyk

Kraków:
Osiedle centrum c 10/49
+48 664 288 981
+48 12 419 59 45 (piątki w godzinach 9-17)

Bochnia:
ul. Kościuszki 3/13
+48 664 288 981
+48 14 611 68 19

Zmiana nazwiska po rozwodzie: Procedury i wymagane dokumenty

Decyzja o zmianie nazwiska po rozwodzie jest często krokiem ku nowemu rozdziałowi w życiu. Proces ten, mimo że może wydawać się skomplikowany jest dobrze uregulowany i przy odpowiednim przygotowaniu może przebiegać sprawnie. W naszej kancelarii rozumiemy, jak ważne jest dla wielu osób zamknięcie pewnego etapu życia i rozpoczęcie kolejnego, dlatego poniżej przedstawiamy przewodnik, który pomoże Państwu przejść przez proces zmiany nazwiska po rozwodzie.

Wybór nazwiska

Zgodnie z art 25 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego o nazwisku, które każdy z małżonków będzie nosił po ślubie będzie decydować złożone przez niego oświadczenie. Możliwe jest zachowanie dotychczasowego nazwiska, przyjęcie nazwiska małżonka lub posługiwanie się nazwiskiem połączonym, maksymalnie dwuczłonowym.

Po rozstaniu, strona która zmieniła nazwisko często nie chce już dłużej posługiwać się nazwiskiem byłego małżonka. Jest to zmiana bardzo praktyczna, odczuwalna w życiu codziennym. Warto podkreślić, że nie ma obowiązku zmiany nazwiska po rozwodzie, a były małżonek nie dysponuje możliwościami prawnymi, aby taką zmianę wymusić. Pozostanie przy nazwisku męża/ żony może być korzystne chociażby ze względu na chęć posiadania nazwiska tożsamego z nazwiskami wspólnych dzieci.

Kiedy i jak można zmienić nazwisko?

Z powrotem do nazwiska rodowego, czy też panieńskiego nie trzeba czekać do zakończenia postępowania rozwodowego. Wyrok rozwodowy nie jest konieczny, by móc złożyć wniosek o zmianę nazwiska – można to zrobić w trakcie procesu a nawet przed jego wszczęciem na zasadach ogólnych, jednak posiadanie wyroku rozwodowego znacznie upraszcza całe postępowanie.

W ciągu 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku rozwodowego do powrotu do nazwiska rodowego/ panieńskiego wystarczy złożenie wniosku o przyjęcie oświadczenia o powrocie do nazwiska noszonego przed ślubem. Z dużym stopniem prawdopodobieństwa wystarczy wówczas jedna wizyta w urzędzie, żeby załatwić całą sprawę – dlatego po rozwodzie warto szybko zająć się kwestią nazwiska i załatwić wszelkie formalności od razu.

W innych przypadkach ( także w sytuacji przekroczenia tego terminu) konieczne będzie uzyskanie decyzji wydanej w ramach procedury administracyjnej, od której przysługuje odwołanie. Jeśli więc od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego minęło ponad 3 miesiące zmiana nazwiska nadal jest możliwa, jednak warto uzbroić się w cierpliwość i skorzystać z porady profesjonalisty.

Jak sporządzić wniosek

Wniosek o przyjęcie oświadczenia o powrocie do nazwiska noszonego przed ślubem należy skierować do Kierownika właściwego Urzędu Stanu Cywilnego.

Oprócz wyraźnego i precyzyjnego sformułowania żądania konieczne jest przygotowanie:

  • Dowodu uiszczenia opłaty skarbowej wysokości 11 zł
  • Dokumentu tożsamości
  • Informacji o miejscu, w którym sporządzono akt małżeństwa oraz dacie uprawomocnienia się orzeczenia Sądu o rozwodzie ( można przekazać je urzędnikowi ustnie)

Aktualizacja dokumentów

Po oficjalnej zmianie nazwiska konieczna jest aktualizacja m.in. dokumentów tożsamości, prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego pojazdu, dokumentów ubezpieczeniowych itp. W tym celu należy zwrócić się do odpowiednich instytucji z nowym odpisem aktu stanu cywilnego potwierdzającym zmianę nazwiska.

Zmiana nazwiska po rozwodzie to proces, który wymaga dopełnienia pewnych formalności, ale przede wszystkim skrupulatności w dotrzymaniu terminu. Przy odpowiednim przygotowaniu i zebraniu wymaganych dokumentów, może przebiegać płynnie i bez większych trudności. Jeśli mają Państwo pytania lub potrzebują profesjonalnej pomocy prawnej, serdecznie zapraszamy do kontaktu – chętnie na nie odpowiemy i rozwiejemy Państwa wątpliwości.

Potrzebujesz pomocy z zakresu prawa rodzinnego? Jestem tu by ci pomóc.

Kancelaria adwokacka
Adwokat Robert Tomczyk

Kraków:
Osiedle centrum c 10/49
+48 664 288 981
+48 12 419 59 45 (piątki w godzinach 9-17)

Bochnia:
ul. Kościuszki 3/13
+48 664 288 981
+48 14 611 68 19

 

Różnice między rozwodem a separacją: Co musisz wiedzieć?

Co wybrać: separację, czy rozwód? – to często pojawiające się wśród naszych pytanie wśród osób, które chcą zakończyć związek małżeński. Decyzja o zakończeniu związku nie jest łatwa – w grę wchodzi wspólny majątek, dobro dzieci i inne kluczowe życiowe kwestie, dlatego zrozumienie wszystkich możliwości działania jest niezwykle ważne. Chcąc ułatwić Państwu lepsze odnalezienie się w nowej rzeczywistości przedstawiamy najważniejsze różnice między separacją a rozwodem oraz zalety i wady każdego z tych rozwiązań.

Status małżeństwa:

Rozwód (art. 56 § 1 KRO) – powoduje całkowite rozwiązanie małżeństwa przez orzeczenie sądu. Po rozwodzie obie strony mogą zawrzeć nowe małżeństwo. Jest rozwiązaniem ostatecznym, które definitywnie kończy związek.

Separacja (art. 61 § 1 KRO) – oznacza, że małżeństwo nie zostaje rozwiązane, a jedynie stwierdza, że małżonkowie żyją w rozłączeniu. Nie jest rozwiązaniem ostatecznym, może być ,,wstępem” do rozwodu lub stanowić ,,przerwę” dla osób, które nie chcą jeszcze definitywnie się rozchodzić i widzą nadzieję na odbudowę swojego związku. Istotą separacji jest możliwość stosunkowo łatwego powrotu do małżeństwa i likwidacja jej skutków.

Co istotne separacja, w przeciwieństwie do rozwodu jest rozwiązaniem dopuszczalnym na gruncie Kodeksu Prawa Kanonicznego, dlatego może stanowić wartą rozważenia alternatywę dla katolików.

Możliwość zawarcia nowego związku:

Rozwód umożliwia zawarcie nowego małżeństwa.

Separacja nie pozwala na zawarcie nowego małżeństwa, gdyż małżeństwo nadal istnieje.

Postępowanie sądowe:

Rozwód wymaga udowodnienia trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Postępowanie rozwodowe jest zdecydowanie bardziej złożone. Jeśli małżonkowie nie zgadzają się na rozwód bez orzekania o winie, Sąd będzie badał winę w rozkładzie pożycia i zdecyduje czy obciąża ona obie strony, czy tylko jednego z małżonków. Proces ten często wydłuża postępowanie i może powodować dodatkowe koszty.

Separacja wymaga jedynie aby rozkład pożycia między małżonkami był zupełny ( nie musi być trwały). Sąd nie bada winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego, dzięki czemu postępowanie przebiega znacznie sprawniej. Jeśli małżonkowie nie mają małoletnich dzieci Sąd może orzec separację na zgodny wniosek stron. Dodatkowo jeśli w okresie separacji małżonkowie podejmą decyzję o powrocie do małżeństwa na ich zgodny wniosek Sąd zniesie separację, przez co jej skutki ustaną.

Natomiast ani rozwód ani separacja nie mogą być orzeczona, gdy sprzeciwia się temu dobro małoletnich dzieci lub jest to sprzeczne z zasadami współżycia społecznego

Konsekwencje orzeczenia rozwodu i separacji:

  • Alimenty na rzecz małżonka: zarówno rozwód jak i separacja pozwala po spełnieniu przesłanek ustawowych na ubieganie się o alimenty od drugiego małżonka. Szerzej ten temat rozwinęliśmy tutaj: Rozwód i alimenty na drugiego małżonka. Zapraszamy do lektury.
  • Dziedziczenie: Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód ( a także pod pewnymi warunkami samo złożenie pozwu o rozwód) wyłącza byłego małżonka z kręgu spadkobierców ustawowych, przez co w razie śmierci jednego z nich, drugie po nim nie dziedziczy.

Natomiast separacja nie pociąga za sobą takich konsekwencji – małżonkowie nadal mogą po sobie dziedziczyć. Nie blokuje to jednak możliwości sporządzenia testamentu i innego rozrządzenia swoim majątkiem na wypadek śmierci.

Wybór między rozwodem a separacją jest osobistą i skomplikowaną sprawą, która powinna być dokładnie przemyślana i omówiona z doświadczonym adwokatem specjalizującym się w prawie rodzinnym. Jeśli zastanawiają się Państwo, którą ścieżkę powinni Państwo wybrać zapraszamy do kontaktu – dokładnie rozważymy sytuację i przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności oraz Państwa oczekiwań zaproponujemy rozwiązania, które będą najlepiej odpowiadać Państwa potrzebom.

Potrzebujesz pomocy z zakresu prawa rodzinnego? Jestem tu by ci pomóc.

Kancelaria adwokacka
Adwokat Robert Tomczyk

Kraków:
Osiedle centrum c 10/49
+48 664 288 981
+48 12 419 59 45 (piątki w godzinach 9-17)

Bochnia:
ul. Kościuszki 3/13
+48 664 288 981
+48 14 611 68 19

Alimenty – co gdy rodzic mieszka za granicą?

W kontekście globalizacji i zwiększającej się mobilności ludzi, coraz częściej dochodzi do sytuacji, gdy sprawy rodzinne i alimentacyjne nabywają charakteru międzynarodowego. Komplikacje związane z przebywaniem dziecka lub rodzica w innym kraju dotyczą nie tylko samego procesu ustalania alimentów, ale także ich egzekucji. Postaramy się przybliżyć Państwu najważniejsze zagadnienia związane z alimentami w sprawach z elementem międzynarodowym.

Przebywanie za granicą a obowiązek alimentacyjny

Zarówno wyjazd rodzica jak i dziecka za granicę nie powoduje wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. Bez względu na miejsce zamieszkania, rodzic nadal ma obowiązek przyczyniania się do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb dziecka. To jak skutecznie dochodzić alimentów na dziecko opisaliśmy w innych artykułach m.in.: Przykładowe koszty utrzymania dziecka. Zapraszamy do lektury!

Do jakiego sądu złożyć pozew o alimenty?

W sytuacji, gdy rodzic wyjechał za granice a dziecko pozostało w Polsce, właściwym dla dochodzenia alimentów będzie sąd rejonowy ustalany według miejsca zamieszkania dziecka według zasad ogólnych. Pozew zostanie dostarczony rodzicowi przebywającemu za granicą, według adresu jego zamieszkania. Natomiast w przypadku, gdy to dziecko wyjechało za granicę i tam na stałe zamieszkało, możliwe będzie dochodzenie alimentów przed organami kraju, w którym dziecko mieszka, ale także przed polskim sądem, właściwym dla miejsca zamieszkania ojca dziecka.

Egzekwowanie alimentów za granicą

Kiedy dysponujemy już orzeczeniem zasądzającym alimenty w oznaczonej wysokości konieczne będzie ich wyegzekwowanie. Sposób postępowania w takiej sytuacji zależy przede wszystkim od tego, gdzie mieszka rodzic zobowiązany do ich płacenia:

  • Kraje UE: W sytuacji gdy rodzic zobowiązany do płacenia alimentów mieszka w jednym z krajów UE, sposób egzekucji alimentów określa Rozporządzenie Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz.U.UE L z dnia 10 stycznia 2009 r.), zgodnie z którym orzeczenia alimentacyjne wydane po dniu 18 czerwca 2011 roku są automatycznie uznawane za wykonalne w innych państwach członkowskich. W przypadku wcześniejszych orzeczeń konieczne będzie przejście przez procedurę uznania wyroku.
  • USA, Turcja, Ukraina, Albania, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Norwegia, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej: w takim wypadku zastosowanie znajdzie Konwencja o międzynarodowym dochodzeniu alimentów na rzecz dzieci i innych członków rodziny, sporządzona dnia 23 listopada 2007 r.. By wyegzekwować alimenty należy złożyć wniosek o uznanie wyroku do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka sądu okręgowego.
  • Inne kraje: Sytuacja komplikuje się w przypadku, gdy rodzic przebywa w kraju nienależącym do UE ani nie będącym stroną Konwencji. Wówczas proces egzekwowania alimentów będzie odbywał się z uwzględnieniem regulacji zawartych w umowach międzynarodowych łączących Polskę z poszczególnymi krajami.

Sprawy alimentacyjne z elementem międzynarodowym wymagają szczególnej wiedzy i doświadczenia ze względu na złożoność prawnych regulacji międzynarodowych. Nasza kancelaria posiada niezbędne kompetencje, aby wspierać naszych klientów w tych skomplikowanych sprawach, zapewniając profesjonalne doradztwo i reprezentację prawną. Jeśli stoją Państwo przed koniecznością dochodzenia alimentów od osoby mieszkańcy za granicą – zapraszamy do kontaktu!

Potrzebujesz pomocy z zakresu prawa rodzinnego? Jestem tu by ci pomóc.

Kancelaria adwokacka
Adwokat Robert Tomczyk

Kraków:
Osiedle centrum c 10/49
+48 664 288 981
+48 12 419 59 45 (piątki w godzinach 9-17)

Bochnia:
ul. Kościuszki 3/13
+48 664 288 981
+48 14 611 68 19

Przyznanie opieki nad dzieckiem – na jakiej podstawie?

Rozwód jest jednym z najtrudniejszych wydarzeń w życiu rodziny, zwłaszcza gdy małżonkowie mają dzieci. W procesie tym ważną kwestią jest ustalenie opieki nad nimi, co stanowi źródło dodatkowego stresu i niepewności. Nasza kancelaria rozumie, jak kluczowe dla Państwa jest zapewnienie odpowiedniej opieki dla dziecka oraz to aby proces ten przebiegał sprawiedliwie, dla dobra najmłodszych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje na temat tego jak uzyskać opiekę nad dziećmi.

Który sąd w sprawach opieki nad dzieckiem?

Sprawy dotyczące opieki nad dzieckiem rozpatrywane są przez sąd rejonowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. To tam składa się wniosek o zmianę opieki nad dzieckiem.

Jednak w wypadku, gdy rozwód nadal się trwa, opieka nad dziećmi może być ustalona w ramach tego postępowania i wówczas całą sprawą zajmuje się sąd rozwodowy, tj. sąd okręgowy.

Opieka nad dzieckiem a władza rodzicielska

Pojęcie opieka nad dzieckiem nie jest równoznaczne z pojęciem władzy rodzicielskiej. Władza rodzicielska może nadal przysługiwać obojgu rodzicom, nawet jeśli dziecko mieszka z jednym z nich, gdyż odnosi się do wpływu rodziców na decyzje dotyczące ważnych aspektów życia dziecka takich jak edukacja i kwestie zdrowotne.

Żądanie zmiany opieki nad dzieckiem lub jej ustalenia nie jest równoznaczne z domaganiem się ograniczenia lub odebrania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców.

Jak dostać opiekę nad dzieckiem?

Sąd najczęściej przyznaje opiekę nad dzieckiem jednemu z rodziców, wówczas drugi z nich ma prawo do ustalonych kontaktów oraz w większości przypadków zostaje zobowiązany do płacenia alimentów. Możliwa jest również opieka naprzemienna (więcej na ten temat napisaliśmy w innych artykułach zapraszamy do lektury).

Podstawową okolicznością jaką Sąd będzie badał decydując o opiece nad dzieckiem jest dobro dziecka

Chcąc zwiększyć swoje szanse w uzyskaniu opieki nad dzieckiem konieczne będzie wykazanie stabilnej sytuacji życiowej, zdolności do zapewnienia dziecku bytu i zajęcia się nim we właściwy sposób. Oceniane będą kompetencje wychowawcze każdego z rodziców oraz to, który z nich daje lepszą gwarancję zaspokojenia potrzeb dziecka. Sąd starając się właściwie ocenić te okoliczności może skorzystać z pomocy biegłych, ośrodków pomocy społecznej lub kuratora.

Spór sądowy czy ugoda?

Kwestie opieki nad dziećmi, kontaktów i alimentów warto rozpatrywać łącznie. Jeśli rodzice są w stanie dojść do porozumienia, ustalony przez nich harmonogram sprawowania opieki nad dzieckiem będzie najlepiej odpowiadał potrzebom wszystkich stron. Chcąc przekonać byłego małżonka do zmian w zakresie opieki można skorzystać z pomocy mediatora i zmienić wysokość alimentów w zamian za ustępstwa w grafiku opieki nad dzieckiem. Ugoda zawarta przed mediatorem po jej zatwierdzeniu przez Sąd pozwoli skutecznie egzekwować alimenty i kontakty, a jednocześnie oszczędza czas i koszty związane z postępowaniem sądowym.

Nasza kancelaria posiada bogate doświadczenie w obszarze prawa rodzinnego. Podejmujemy się prowadzenia nawet bardzo złożonych spraw z pełnym zaangażowaniem i empatią, dążąc do rozwiązań, które najlepiej służą dobru dziecka i potrzebom naszych klientów. Zachęcamy do skorzystania z naszej wiedzy i doświadczenia. Razem znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Państwa i Państwa dziecka.

Potrzebujesz pomocy z zakresu prawa rodzinnego? Jestem tu by ci pomóc.

Kancelaria adwokacka
Adwokat Robert Tomczyk

Kraków:
Osiedle centrum c 10/49
+48 664 288 981
+48 12 419 59 45 (piątki w godzinach 9-17)

Bochnia:
ul. Kościuszki 3/13
+48 664 288 981
+48 14 611 68 19

Jak skutecznie wnioskować o podwyższenie alimentów?

Alimenty na dziecko najczęściej są ustalane w postępowaniu rozwodowym. W sytuacji, kiedy od rozwodu minęło już sporo czasu, kwota zasądzonych alimentów staje się nieproporcjonalna do wydatków związanych z utrzymaniem dziecka. Składa się na to wiele czynników – poza ogólnym wzrostem cen żywności i odzieży dochodzą również dodatkowe koszty związane z leczeniem i edukacją dziecka. Wówczas pojawia się pytanie w jaki sposób dochodzić zwiększenia kwoty alimentów na dziecko i jak najskuteczniej podejść do tematu.

W jaki sposób podwyższyć alimenty?

  • Ugoda – jeśli rodzice są w stanie się porozumieć, obniżenia alimentów można dokonać w drodze ugody zawartej przed mediatorem. Ugoda taka, po nadaniu jej klauzuli wykonalności przez Sąd będzie tytułem wykonawczym. Jest to znacznie tańsze i szybsze wyjście, dlatego warto rozważyć możliwość porozumienia w tym zakresie. Ugodą taką można objąć również modyfikacje co do kontaktów z dzieckiem.
  • Wyrok sądu – podwyższenie alimentów ( podobnie jak ich obniżenie) może być przedmiotem postępowania przed Sądem, który zbada, czy roszczenie takie jest zasadne. Konieczne będzie wówczas sporządzenie pozwu oraz spełnienie przesłanek wymaganych przez przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Co uzasadnia podwyższenie alimentów?

Podstawową przesłanką zmiany orzeczenia o wysokości alimentów jest zmiana okoliczności będących podstawą ich zasądzenia. Może być to przede wszystkim zmiana:

  • Usprawiedliwionych potrzeb dziecka – ogólny wzrost cen żywności i odzieży oraz nowe wydatki związane z utrzymaniem dziecka – jego leczeniem, edukacją i rozwojem, znacząco zwiększają koszty jego utrzymania. Rosnące usprawiedliwione potrzeby dziecka sprawiają, że dotychczasowa wysokość alimentów nie pozwala na ich pokrycie w takim stopniu, w jakim na to pozwalała w momencie orzekania przez sąd.
  • Możliwości zarobkowych i majątkowych rodzica zobowiązanego płacenia alimentów– znalezienie nowej lepszej płatnej pracy, rosnące dochody przedsiębiorstwa rodzica zobowiązanego usprawiedliwiają twierdzenie, że powinien on przyczyniać się do utrzymania dziecka w większym stopniu. Przeciwdziała to sytuacji, w której rodzic zobowiązany do płacenia alimentów żyje na bardzo wysokim poziomie i stać go na dobra luksusowe, podczas gdy dziecko nie ma środków na uczęszczanie na zajęcia dodatkowe czy korepetycje.

Jak przygotować się do sprawy o podwyższenie alimentów?

W trakcie postępowania przez Sądem konieczne będzie udowodnienie, że okoliczności stojące u podstaw orzekania o wysokości alimentów uległy zmianie. Kluczowe jest dokładne przygotowanie materiałów, które przekonają Sąd o tym, że wzrosły koszty związane z utrzymaniem dziecka lub poprawie uległa sytuacja majątkowa rodzica zobowiązanego. Warto przygotować dokładną listę uzyskiwanych dochodów i ponoszonych na dziecko wydatków. Szerzej ten temat rozwinęliśmy tutaj: Przykładowe koszty utrzymania dziecka do alimentów.

Wskazanie jaka wysokość alimentów będzie sprawiedliwa i pozwoli na zapewnienie dziecku odpowiedniego poziomu życia bez nieproporcjonalnego obciążenia rodzica to złożony proces, wymagający nie tylko znajomości prawa, ale również praktyki i orzecznictwa sądów. Zwłaszcza, gdy od rozwodu minęło już sporo czasu i orzeczone alimenty nie odpowiadają obecnemu poziomowi cen i potrzebom dziecka warto udać się na poradę do adwokata, który wskaże jakie są możliwości działania i pomoże skutecznie wywalczyć jak najwyższą kwotę alimentów. Zapraszamy do kontaktu!

Potrzebujesz pomocy z zakresu prawa rodzinnego? Jestem tu by ci pomóc.

Kancelaria adwokacka
Adwokat Robert Tomczyk

Kraków:
Osiedle centrum c 10/49
+48 664 288 981
+48 12 419 59 45 (piątki w godzinach 9-17)

Bochnia:
ul. Kościuszki 3/13
+48 664 288 981
+48 14 611 68 19

Opieka naprzemienna nad dziećmi

Rozstanie rodziców to jeden z najbardziej emocjonalnie trudnych momentów w życiu rodziny. Wiąże się z nim nie tylko konieczność zmiany codziennego rytmu funkcjonowania rodziny, ale przede wszystkim organizacja opieki nad wspólnymi dziećmi tak, aby służyła ich najlepszemu interesowi. W tym trudnym czasie, wiele osób zastanawia się nad możliwością sprawowania opieki naprzemiennej, która wydaje się wielu rodzicom korzystnym rozwiązaniem. Spieszymy z wyjaśnieniem jak działa opieka naprzemienna i kiedy warto o nią walczyć.

Kiedy możliwa opieka naprzemienna?

Opieka naprzemienna nie jest w Polsce w sposób wyraźny uregulowana. Najczęściej orzekana jest w przypadku gdy zgadzają się na to oboje rodzice, którzy wspólnie wypracowali taki kompromis. Nie jest jednak wykluczone orzeczenie opieki naprzemiennej na wniosek tylko jednego z nich. Warto pamiętać, że jedną z naczelnych zasad prawa rodzinnego jest dobro dziecka – opieka naprzemienna nie może więc być orzeczona, gdyby sprzeciwiało się temu dobro dziecka.

Przykładem takiej sytuacji może być zamieszkiwanie rodziców dziecka w wieku szkolnym w znacznej odległości od siebie co utrudniłoby dziecku edukację lub absorbująca praca jednego z nich, uniemożliwiająca mu sprawowanie opieki nad dzieckiem w tak znacznym wymiarze.

Alimenty a opieka naprzemienna

Orzeczenie przez Sąd pieczy naprzemiennej nie powoduje wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka. Z pozoru wydaje się, że skoro dziecko spędza z każdym z rodziców mniej więcej równą ilość czasu, obydwoje rodzice ponoszą porównywalne koszty jego utrzymania i nie ma potrzeby płacenia alimentów przez któregokolwiek z nich. Faktem jest, że w przypadku pieczy naprzemiennej Sąd może odstąpić od orzekania o alimentach – często takie na takie rozwiązanie decydują się zgodnie sami rodzice, jednak sytuacja finansowa i możliwości zarobkowe małżonków po rozwodzie mogą pozostawać w dysproporcji co przekłada się na ich możliwości zapewnienia dziecku bytu i  wymaga ustalenia alimentów, aby najlepiej zabezpieczyć interes dziecka.

Opieka naprzemienna a 800 plus

W sytuacji, kiedy dziecko znajduje się pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców ( a więc przebywa z każdym z nich w porównywalnych i powtarzających się okresach), każdemu z rodziców przysługuje połowa kwoty tego świadczenia na dany miesiąc.

Przykładowo:

Anna i Piotr mają córkę nad którą sprawują opiekę naprzemienną orzeczoną wyrokiem sądu. Ich córka pierwsze dwa tygodnie każdego miesiąca spędza u matki, a drugie dwa tygodnie u ojca. Zarówno Annie jak i Piotrowi co miesiąc świadczenie 800 plus zostanie wypłacone po 400 zł każdemu z nich.

Opieka naprzemienna to temat złożony, z racji braku wyraźnych uregulowań wymagający znajomości praktyki orzeczniczej, a także zdolności negocjacyjnych, Często rozwiązania dotyczące naprzemiennego zajmowania się dzieckiem są wynikiem kompromisu, na który decydują się rodzice, dlatego warto rozważyć udanie się do mediatora lub podjęcie negocjacji pozasądowych. Kwestie dotyczące władzy rodzicielskiej, opieki nad dziećmi i alimentów warto rozważać łącznie ustalając swoje stanowisko i strategię działania. Jeśli zastanawiają się Państwo jakie rozwiązanie w sprawie sprawowania opieki nad dziećmi będzie najkorzystniejsze w Państwa sytuacji – zapraszamy do kontaktu!

Potrzebujesz pomocy z zakresu prawa rodzinnego? Jestem tu by ci pomóc.

Kancelaria adwokacka
Adwokat Robert Tomczyk

Kraków:
Osiedle centrum c 10/49
+48 664 288 981
+48 12 419 59 45 (piątki w godzinach 9-17)

Bochnia:
ul. Kościuszki 3/13
+48 664 288 981
+48 14 611 68 19

Podział majątku wspólnego – jakie są zasady, jak jest ustalany?

Rozstanie osób, które przez lata razem mieszkały , a przede wszystkim zgromadziły wspólny majątek, zawsze jest dużym wyzwaniem. Kwestie te bywają bardzo skomplikowane zwłaszcza, gdy w grę wchodzą emocje związane z żalem do partnera i strach przed utratą dorobku życia. Rozumiejąc to, nasza kancelaria pragnie stanąć u boku naszych Klientów, oferując wsparcie prawne oraz pomoc w zrozumieniu procesu podziału majątku wspólnego. Poniżej przedstawiamy kluczowe zasady i mechanizmy, jakie rządzą tym postępowaniem.

Zasady podziału majątku wspólnego

Podział majątku wspólnego małżonków regulują przede wszystkim przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym co do zasady małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Jeśli więc małżonkowie nie zawierali żadnych umów majątkowych małżeńskich, to niezależnie od różnic w uzyskiwanych dochodach Sąd podzieli ich wspólnie zgromadzony majątek po połowie.

Majątek wspólny a majątek osobisty

Warto jednak mieć na uwadze, że podziałowi podlega majątek wspólny małżonków – a więc co do zasady przedmioty i prawa nabyte już po ślubie, a także wynagrodzenia za prace uzyskiwane przez małżonków w trakcie trwania małżeństwa.

Mieszkanie będące własnością jednego z małżonków( tj. zakupione przed ślubem, lub dom postawiony na działce należącej tylko do jednego z nich), uzyskany małżonka spadek czy darowizna, w braku innych ustaleń są majątkiem osobistym tej osoby i nie wchodzą w skład majątku wspólnego.

W takiej sytuacji można ewentualnie żądać rozliczenia nakładów, które zostały poniesione z majątku wspólnego, bądź osobistego jednego z małżonków na majątek osobisty drugiego. Przykładem takiej sytuacji i jest chociażby wspólne remontowanie domu, który stoi na działce będącej wyłączną własnością męża/ żony.

Przykład: Maria i Tomasz byli małżeństwem i wspólnie wybudowali dom na działce, którą

Tomasz odziedziczył po rodzicach. Dom wchodzi wówczas w skład majątku osobistego Tomasza i Maria może ewentualnie dochodzić rozliczenia nakładów, które zostały poniesione w związku z jego budową.

Ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym

Zgodnie z art. 43 § 2 K.r.i.o. podział majątku może uwzględniać wkład każdego z małżonków w powstanie wspólnego majątku, co może skutkować ustaleniem nierównych udziałów w nim. Co istotne, ustalenia nierównych udziałów nie uzasadnia jedynie fakt, że jeden z małżonków zarabiał więcej od drugiego ani to, że tylko jeden z małżonków pracował zarobkowo– wręcz przeciwnie w § 3 tego przepisu wyraźnie wskazane jest, że nakład w postaci pracy przy wychowaniu dzieci i dbanie o gospodarstwo domowe jest przyczynianiem się do powstania majątku wspólnego.

Jako przykłady sytuacji uzasadniających ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym można przytoczyć np. trwonienie majątku wspólnego lub niepodejmowanie pracy zarobkowej bez uzasadnionego powodu.

Kwestie dowodowe

Podczas podziału majątku kluczowe może okazać się przedstawienie odpowiednich dowodów wskazujących na to co wchodzi w skład majątku wspólnego, a w przypadku żądania ustalenia nierównych udziałów, także uzasadniających przyjęcie, że to jeden z małżonków w przeważającym stopniu przyczyniał się do zgromadzenia majątku wspólnego . Dokładne wskazanie co wchodzi w skład majątku wspólnego, może się okazać skomplikowane zwłaszcza gdy chodzi o środki pieniężne, przedmioty zakupione w części za środki zgromadzone przed ślubem lub pochodzące ze sprzedaży przedmiotów będących wyłączną własnością jednego z małżonków. Dowody te mogą obejmować dokumenty finansowe, umowy, a także zeznania świadków.

Możliwość podziału majątku wspólnego u notariusza

W sytuacji, gdy strony osiągną porozumienie co do podziału majątku, mogą dokonać tego w formie aktu notarialnego. Jest to rozwiązanie szybsze i mniej kosztowne niż postępowanie sądowe.

Rozdzielenie wspólnie zgromadzonego majątku jest procesem wymagającym nie tylko znajomości przepisów prawa, ale także zdolności do negocjacji i kompromisu. W naszej kancelarii pragniemy zapewnić Państwu zarówno wsparcie tak merytoryczne, jak i emocjonalne w tym niełatwym czasie. Jeśli stoją Państwo przed koniecznością podziału majątku wspólnego, zapraszamy! – odpowiemy na Państwa pytania i rozwiejemy wszelkie wątpliwości.

Potrzebujesz pomocy z zakresu prawa rodzinnego? Jestem tu by ci pomóc.

Kancelaria adwokacka
Adwokat Robert Tomczyk

Kraków:
Osiedle centrum c 10/49
+48 664 288 981
+48 12 419 59 45 (piątki w godzinach 9-17)

Bochnia:
ul. Kościuszki 3/13
+48 664 288 981
+48 14 611 68 19

Jak przygotować skuteczny pozew rozwodowy: Przewodnik krok po kroku

Podjęcie decyzji o rozwodzie nigdy nie jest łatwe. To moment, który zaznacza koniec ważnego rozdziału w życiu i początek nowego. Pierwszym krokiem na drodze do formalnego rozwiązania małżeństwa, jest zapoczątkowanie postępowania sądowego poprzez złożenie pozwu o rozwód. To kluczowe pismo, w którym każdy szczegół ma znaczenie, aby proces ten przebiegł szybko i skutecznie. W tym artykule krok po kroku pokażemy na co zwrócić uwagę, aby prawidłowo przygotować pozew rozwodowy.

Wskazanie właściwego sądu

Pierwszym krokiem jest wybór sądu, który jest właściwy do rozpatrzenia sprawy rozwodowej. W polskim systemie prawnym pozew należy skierować do Wydziału Rodzinnego i Nieletnich właściwego miejscowo Sądu Okręgowego. W sprawie rozwodowej sądem właściwym miejscowo będzie sąd miejsca ostatniego wspólnego zamieszkania małżonków, jeżeli choć jedno z nich ma w tym okręgu nadal zamieszkuje/ stale przebywa. Jeśli natomiast żaden z małżonków nie mieszka już w tym okręgu, właściwy będzie sąd miejsca zamieszkania pozwanego( art.41 k.p.c). Jeśli jednak złożyli Państwo pozew do Sądu, który nie jest właściwy miejscowo, nie przekreśla to szansy na kontynuację postępowania – Sąd przekaże sprawę sądowi właściwemu.

Przykład 1: Jan i Anna są małżeństwem, mieszkali w Krakowie jednak ich związek się rozpadł i Jan wyprowadził się do Warszawy. Anna natomiast nadal mieszka w Krakowie i chce złożyć pozew o rozwód. Właściwy będzie Sąd Okręgowy w Krakowie.

Przykład 2: Jan i Anna są małżeństwem, mieszkali w Krakowie jednak ich związek się rozpadł i Jan wyprowadził się do Warszawy, a Anna do Wrocławia. Anna chce złożyć pozew o rozwód. Właściwy będzie Sąd Okręgowy w Warszawie.

Decyzja o orzekaniu o winie

Kluczową decyzją jaką należy podjąć przygotowując pozew o rozwód jest to czy będziemy się ubiegać o rozwód z orzekaniem o winie, czy też nie chcemy by Sąd badał winę w rozkładzie pożycia małżeńskiego ( w tym ostatnim przypadku konieczna będzie zgoda obu stron). Żądanie należy wyraźnie sformułować, by nie budziło ono żadnych wątpliwości. Orzekanie o winie może mieć wpływ na kwestie alimentów oraz moralną ocenę sytuacji, jednak wydłuża i komplikuje proces rozwodowy. Warto zastanowić się nad konsekwencjami każdej z opcji.

Wykazanie trwałego i zupełnego rozkładu pożycia

Zgodnie z art. 56 k.r.i.o. dla orzeczenia rozwodu konieczne jest spełnienie przesłanek trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Centralnym punktem pozwu rozwodowego jest wykazanie, że między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia w sferze fizycznej, emocjonalnej i gospodarczej. Warto wskazać od kiedy małżonkowie nie współżyją, jak układają się stosunki między nimi ( czy mieszkają razem, kiedy nastąpiła wyprowadzka, jakie problemy w małżeństwie doprowadziły do ustania więzi i uczucia).

Dodatkowe żądania:

Jeśli chcemy, aby Sąd w postępowaniu rozwodowym zajął się dodatkowo innymi kwestiami związanymi z zakończeniem związku: np. alimentami, władzą rodzicielską, orzeczeniem o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania, eksmisją, czy kontaktami z dziećmi, należy w sposób wyraźny sformułować te żądania oraz uzasadnić swoje stanowisko wraz z powołaniem dowodów wskazujących na jego słuszność. Warto jednak mieć na uwadze, że rozwody takie są zdecydowanie bardziej złożone, a przygotowanie pozwu wymaga znajomości przepisów i dużego doświadczenia, dlatego skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika może być nieocenione. Jeśli zastanawiasz się, jak poradzić sobie z rozwodem bez pomocy adwokata zapraszamy do lektury: https://adwokatkrakowrozwody.pl/rozwod-bez-adwokata/

Przygotowanie dokumentów

Do pozwu rozwodowego należy dołączyć szereg dokumentów, takich jak:

  • Odpisu skrócony aktu małżeństwa,
  • Odpisy aktów urodzenia małoletnich dzieci,
  • Dowody mające potwierdzić ewentualną winę drugiej strony, gdy ubiegamy się o rozwód z winy (np. korespondencja, świadectwa świadków).

Nasza kancelaria ma ogromne doświadczenie w prowadzeniu spraw rozwodowych zarówno tych bez orzekania o winie jak i tych złożonych, w których Sąd bada winę w rozkładzie pożycia, rozstrzyga o alimentach i kwestiach związanych z dziećmi. Wiemy, że w tych najistotniejszych życiowych sprawach przewodnictwo i rada doświadczonego, zaufanego pełnomocnika nie tylko pomaga przejść przez rozwód sprawnie i skutecznie, ale także ułatwia psychiczne poradzenie sobie z sytuacją oraz lepsze zrozumienie swoich praw i możliwości działania. Jeśli potrzebujesz pomocy w podjęciu pierwszego kroku w kierunku uzyskania rozwodu – zapraszamy do kontaktu.

Potrzebujesz pomocy z zakresu prawa rodzinnego? Jestem tu by ci pomóc.

Kancelaria adwokacka
Adwokat Robert Tomczyk

Kraków:
Osiedle centrum c 10/49
+48 664 288 981
+48 12 419 59 45 (piątki w godzinach 9-17)

Bochnia:
ul. Kościuszki 3/13
+48 664 288 981
+48 14 611 68 19