Rozwód to zawsze trudny czas dla rodziny, a szczególnie dla dzieci. Dlatego polskie prawo rodzinne w pierwszej kolejności nakazuje sądowi brać pod uwagę dobro dziecka. Temu dobru ma służyć przede wszystkim prawo do kontaktów z obydwojgiem rodziców. Do naszej kancelarii często zgłaszają się klienci pytając o to, czy można nie wydać dziecka matce/ ojcu, jeśli ma ona/ on ustalone kontakty i co grozi za takie zachowanie. Takie pytania najczęściej zadają matki, które nie chcą wydać dziecka ojcu uważając, że nie będzie on w stanie prawidłowo się nim zająć, a także bezsilni ojcowie, którym kontakt z dzieckiem uniemożliwia była partnerka. Spieszymy z kilkoma wskazówkami, które pomogą rozwiać te wątpliwości.
Znaczenie kontaktów z obydwoma rodzicami:
Dziecko ma podstawowe prawo do wychowania przez oboje rodziców, nawet jeśli ci nie mieszkają już razem. Regularne kontakty z matką i ojcem są kluczowe dla prawidłowego kształtowania psychiki dziecka – pomagają budować silną więź rodzinną i poczucie bezpieczeństwa, co jest niezbędne dla jego zdrowego rozwoju. Oczywiście zdarzają się sytuacje, w których z różnych względów przebywanie dziecka z jednym z rodziców wcale nie służy jego prawidłowemu rozwojowi – takie okoliczności są przedmiotem zainteresowania sądu podczas regulowania władzy rodzicielskiej i kontaktów.
Wiążąca moc orzeczeń sądowych o kontaktach:
Kiedy rodzice nie mogą dojść do porozumienia i ugodowo ustalić kontaktów, sąd określa ich dokładny harmonogram, a jego decyzje są wiążące dla obojga rodziców. Orzeczenia te są opracowywane tak, aby najlepiej służyć interesom dziecka uwzględniając jego rutynę, wiek, edukację, potrzeby i życzenia, a także pracę i możliwości rodziców. Jednak zawsze to dobro dziecka jest najważniejsze.
Utrudnianie kontaktów z dzieckiem
Alienacja rodzicielska może przybrać różne formy. Jest to zarówno fizyczne uniemożliwienie wykonywania kontaktów np. poprzez zabranie dziecka w inne miejsce w dniu, kiedy miały się one odbyć jak i psychiczne oddziaływanie na dziecko- wszelkie manipulacje, namawianie do symulowania choroby, straszenie dziecka drugim rodzicem, ,,przekupywanie” i inne formy, które mają na celu powstrzymanie dziecka przed kontaktami.
Zakaz utrudniania kontaktów i możliwe konsekwencje:
Polskie prawo zabrania utrudniania kontaktów dziecka z rodzicem. Uregulowane orzeczeniem sądowym kontakty muszą być respektowane przez obie strony. Utrudnianie kontaktów może skutkować nałożeniem grzywny– w przypadku uporczywego utrudniania kontaktów może ona wynieść nawet kilkanaście tysięcy złotych.
Respektowanie woli dziecka:
Zakaz utrudniania kontaktów dotyczy działań drugiego rodzica, a nie dziecka. Dziecko bowiem ma nie ma obowiązku realizowania kontaktów – to jego prawo. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego:
„Nałożenie na rodzica obowiązku zapłaty drugiemu rodzicowi określonej sumy pieniężnej za brak kontaktów z dzieckiem, jest niezgodne z Konstytucją, jeśli brak tych kontaktów wynika z zachowania samego dziecka” – orzekł w wyroku z dnia 22 czerwca 2022 r. Trybunał Konstytucyjny (sygn. akt SK 3/20).
Oznacza to, że jeśli samo dziecko wyraźnie sprzeciwia się kontaktom z jednym z rodziców, to drugi rodzic nie może go do tych kontaktów przymuszać. Nie realizowanie kontaktów nie wynika wówczas ze złej woli jednego z rodziców i nie jest alienacją dziecka, ale poszanowaniem jego woli, a także konstytucyjnych praw i wolności. Dlatego w takiej sytuacji nałożenie grzywny na rodzica nie jest uzasadnione. Należy jednak pamiętać, że wolę taką musi wyrazić samodzielnie dziecko na tyle świadome i dojrzałe, aby rzeczywiście brak chęci utrzymywania kontaktu można było uznać za jego własną decyzję, a nie manipulacje ze strony jednego z rodziców.
Możliwość zmiany kontaktów
Należy pamiętać, że pojedyncze sytuacje takie jak np. choroba dziecka, które uniemożliwiają wykonanie kontaktów w konkretnym dniu zdarzają się w praktyce życia codziennego, wtedy kontakty mogą zostać zrealizowane w inny, wskazany dzień. Ponadto, orzeczenie sądu ma regulować kontakty w sposób optymalny zgodnie z okolicznościami z dnia orzekania. W miarę upływu czasu, w wyniku zmiany sytuacji życiowej i rozwoju dziecka często pojawia się potrzeba skorygowania harmonogramu kontaktów, aby dobrze spełniał swoją rolę. Rodzice mogą to zrobić w drodze ugody lub złożyć wniosek o zmianę kontaktów do sądu.
W naszej kancelarii rozumiemy znaczenie tych kwestii i walczymy, aby prawo dziecka do kontaktów z rodzicami było respektowane, a także by jego osobiste opinie i potrzeby były słyszane i brane pod uwagę. Wiemy, że są to sprawy bardzo delikatne, ale jednocześnie kluczowe mające poważne konsekwencje dla rozwoju dziecka, które jest przecież dla rodziców najważniejsze. Wspierajmy rodziców zarówno w uzyskaniu jak i realizacji kontaktów z dzieckiem. Dbamy o to, aby interesy i dobro dzieci były na pierwszym miejscu. Jeśli potrzebujesz porady prawnej lub reprezentacji w sprawie o kontakty z dzieckiem zadzwoń do Nas!